Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Fitch Ratings агентлиги Uzbekistan Airports компаниясига эмитентнинг узоқ муддатли дефолт рейтинги (IDR)ни «BB» даражасида, прогнозини эса «Барқарор» сифатида белгиланди.

Uzbekistan Airports рейтинги давлатники — Ўзбекистон Республикаси (BB/Stable) билан тенглаштирилган бўлиб, бу Fitch’нинг давлатга боғлиқ корхоналар (GRE) учун қўлланиладиган методологиясига асосланади.

Шу билан бирга, компаниянинг мустақил кредит профили (SCP) ҳам «bb» даражасида баҳоланди. Бу унинг ички бозордаги монопол мавқеи, қарз юкининг пастлиги ва давлат-хусусий шериклик (PPP) лойиҳаларидан олинадиган барқарор даромадлар билан изоҳланади.

Fitch таъкидлашича, Uzbekistan Airports тўлиқ давлатга тегишли: акцияларнинг 75 фоизи Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, 25 фоизи эса Миллий инвестиция жамғармасига қарашли. Бу кучли давлат назорати ва стратегик режалаштиришда иштирокини таъминлайди, жумладан авиация тарифларини белгилашда. Давлат томонидан кўрсатилган ёрдам тарихида 2022–2024 йилларда компания капитал лойиҳалари учун бюджетдан 513,5 млрд сўм ажратилиши ҳам қайд этилган.

«Uzbekistan Airports авиация тармоғининг асосий бўғини ва мамлакат иқтисодий ўсишининг муҳим омили бўлиб, 2030 йилгача бўлган стратегия режаси мақсадларига мос келади», — дейилади Fitch ҳисоботида.

Компания Ўзбекистондаги аэропортлар бозорида монопол мавқега эга. Шу билан бирга, даромадлар асосан аэронавигация хизматларидан келиб тушади, нон-аэронавигациядан олинадиган улуш 5 фоиздан кам. Асосий мижозлар — Uzbekistan Airways (2024 йилда 13% даромад) ва Turkish Airlines (9%).

Даромаднинг бир қисми икки томонлама тижорат шартномаларига асослангани учун қисқа муддатли иқтисодий ўзгаришларга таъсирчан ҳисобланади. Маҳаллий авиакомпаниялар учун тарифлар (2024 йилда йўловчи оқимининг 68%) Иқтисодиёт ва молия вазирлиги томонидан Uzbekistan Airports таклифлари асосида белгиланади, бу эса даромад барқарорлигини чеклайди.

Uzbekistan Airports инфратузилмани янгилаш ва қувватни кенгайтириш дастурларини амалга оширмоқда, жумладан Тошкент аэропортини мустақил ривожлантириш ҳамда Бухоро, Наманган ва Урганчда хусусий инвесторларни жалб қилиш имкониятларини кўриб чиқмоқда. Асосий капитал қўйилмалар ички манбалар ва имтиёзли кредит линиялари ҳисобидан қопланмоқда.

Компания қарзлари амортизацияланадиган таъминотли ва таъминотсиз кредитлардан иборат. 2025 йил июнь ҳолатига кўра, қарзларнинг 16 фоизи давлат томонидан кафолатланган, 13 фоизи эса Иқтисодиёт ва молия вазирлигидан олинган фоизсиз кредитлардир. Молиявий кўрсаткичлар кучли бўлиб қолмоқда: Fitch асосий сценарий бўйича 2025–2029 йилларда тоза қарз/EBITDA нисбати 0,1x, рейтинг сценарийсида эса 0,3x этиб баҳоланган.

««BB» рейтинги Uzbekistan Airports компаниясининг кучли молиявий ҳолати, ички бозордаги монопол мавқеи ва давлат билан яқин алоқаларини акс эттиради. Бу компаниянинг ташқи хавфларга барқарорлигини таъминлайди», — дейилади Fitch ҳисоботида.

Uzbekistan Airports ҳали халқаро облигациялар бозорида иштирок этмаган, бироқ эҳтимолий дефолт ҳолатида давлат ва боғлиқ компаниялар обрўсига салбий таъсир кўрсатиши мумкинлиги қайд этилган.

Fitch фикрича, «Барқарор» прогноз давлат қўллаб-қувватлаши давом этишини ва Uzbekistan Airports мамлакат авиация соҳасидаги асосий ўрнини сақлаб қолишини ифода этади.