Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Toshkent shahrida O‘zbekistonda birinchi bo‘lib tibbiy chiqindilarni issiqlik energiyasiga qayta ishlaydigan zavod ishga tushirildi. EKO-300 uskunasi taqdimoti Chilonzor tumanidagi 16-shahar infeksiya kasalxonasida bo‘lib o‘tdi. Hozircha jihoz sinov rejimida ishlamoqda. Bu haqda Nuz.uz xabar bermoqda.

Loyiha Amerika Qo‘shma Shtatlarining Sayar kompaniyasi tomonidan Prezidentning 2024 yil 17 iyuldagi №263-son qarori doirasida amalga oshirildi. Loyihaning maqsadi — «Nol chiqindilar» tamoyilini joriy etish hamda tibbiyot sohasida ekologik jihatdan xavfsiz texnologiyalarni rivojlantirish.

Birinchi bosqichda (2024–2025 yillar) 7 million dollar sarmoya yo‘naltirildi. Har yili Toshkent, Samarqand va Buxoro viloyatlaridan 6 ming tonnagacha tibbiy chiqindilar qayta ishlanib, 20 GVt·soat issiqlik energiyasi ishlab chiqarilishi rejalashtirilgan.

Ikkinchi bosqichda (2026–2030 yillar) sarmoyalar hajmi 108 million dollarga yetishi, quvvatlar esa 90 ming tonna chiqindi va 300 GVt·soat energiya ishlab chiqarishgacha oshirilishi ko‘zda tutilgan.

Insinerator soatiga 300 kg chiqindilarni 950–1150 °C haroratda yoqish imkoniyatiga ega. Jarayonda gazlar ko‘p bosqichli tozalash tizimidan o‘tadi: katalitik reaktor zarralarni destruksiya qiladi, ishqoriy eritma kislotalarni neytrallashtiradi, rukavli filtr kulni ushlab qoladi, absorbsiyalovchi filtr esa hidlarni bartaraf etadi.

Natijada atmosferaga aralashmasiz toza havo chiqadi, yoqishdan keyingi issiqlik esa kasalxonaning isitish va issiq suv taʼminotida qo‘llaniladi.

EKO-300 shprislar, sistema va qoplamalar kabi plastik sarf materiallari, rezina buyumlar, yengil metaldan tayyorlangan jihoz qismlari, bint va bog‘lash materiallari, bir martalik kiyimlar va himoya vositalari, shuningdek biologik xavfli chiqindilarni qayta ishlaydi.

Toksik chiqindilar minimal darajada qoladi, viruslar va toksinlar yo‘q qilinadi, qolgan kul miqdori (5–10%) esa xavfsiz tarzda utilizatsiya qilinishi mumkin. Uskuna shuningdek tibbiyot muassasalarida energiya taʼminoti xarajatlarini qisqartiradi.

Korxonada 60 ta ish o‘rni yaratildi.

Yaqin kunlarda xususan, ToshMI va Toshkent pediatriya instituti klinikalarida ham shunga o‘xshash zavodlarni ishga tushirish rejalashtirilgan.