Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 2025 yil 22 iyul kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisi Timur Ishmetov nomiga rasmiy parlament so‘rovini yo‘lladi. Bu qaror bank tizimini isloh qilish va davlat aktivlarini xususiylashtirish strategiyasini amalga oshirish monitoringi jarayonida aniqlangan muammolar asosida qabul qilindi.

Mazkur masala yuzasidan Qonunchilik palatasining Byudjet va iqtisodiy masalalar qo‘mitasi vakili Sharofiddin Nazarov maʼlumot berdi. Uning taʼkidlashicha, bank sohasida davlat ishtirokini kamaytirish bo‘yicha belgilab berilgan maqsadlarga qaramay, hozirgi kunga kelib, ushbu ko‘rsatkich yuqori darajada saqlanib qolmoqda.

Jumladan, “O‘zsanoatqurilishbank”, “Asakabank” va “Aloqabank” kabi yirik davlat ulushi mavjud banklardagi aksiyalarni xususiylashtirish juda sust surʼatlarda amalga oshirilmoqda. Shu bilan birga, bu banklarning biznes modeli asosan korporativ segmentga yo‘naltirilgan, bankdan tashqari moliya sektori esa yetarlicha rivojlanmagan. Bank xizmatlari sohasida raqamlashtirish darajasining pastligi va innovatsiyalardan foydalanishning zaifligi ham taʼkidlab o‘tildi.

Strategiyaga muvofiq, 2025 yilga qadar davlat ishtirokidagi banklar aktivlarining umumiy ulushi 60% gacha qisqartirilishi kerak edi. Biroq 2025 yil 1 iyul holatiga ko‘ra, bu ko‘rsatkich hamon 35% ni tashkil qilmoqda. Yangi bank infratuzilmasi asosan Toshkent va viloyat markazlarida shakllanmoqda, qishloq joylarda esa aholi uchun bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyati cheklanganligicha qolmoqda.

Deputatlar so‘nggi paytlarda bank kartalari bilan bog‘liq firibgarlik holatlari ko‘payib borayotganiga ham eʼtibor qaratdi. Bu esa zamonaviy axborot xavfsizligi tizimlarini jadal tatbiq etish va himoya mexanizmlarini kuchaytirish zarurligini ko‘rsatmoqda.

Shu munosabat bilan qo‘mita Markaziy bankka quyidagi yo‘nalishlarda bir qator savollarni yo‘lladi:

– davlat ishtirokidagi banklarni transformatsiya qilish jarayonining surʼati va mazmuni;

– kredit portfelining sifatini oshirish va tavakkalchiliklarni boshqarish choralari;

– jismoniy shaxslar va kichik biznes uchun masofaviy xizmatlarni rivojlantirish;

– imtiyozli kreditlar ajratilishida korrupsiyaga qarshi kurashish mexanizmlari.

Ushbu parlament so‘rovi belgilangan tartibda ko‘rib chiqiladi va deputatlar mamlakat bank tizimini yaxshilash bo‘yicha aniq javoblar hamda takliflarni kutib qolmoqda.